Ciekawe wytłumaczenie tego jak dysfunkcja w jednym miejscu w ciele może wpływać na inne jego rejony (również dysfunkcyjnie) przedstawia model tensegrycznej struktury, przeniesiony na “żywe” tkanki = tzw. Biotensegracja. Termin „biotensegryczność” wprowadzony został przez Levina, który wysunął hipotezę, że integralność napięciowa jest mechanizmem, dzięki któremu ciało posiada zdolność utrzymania stabilności w różnych narządach i układach, szczególnie w kręgosłupie. Levin sugerował, że napięcie mięśniowe w całym układzie mięśniowo-szkieletowym zapewnia kompresję, wywieraną na sztywne elementy; kości, umożliwiając funkcjonowanie i poruszanie się w pozycji wyprostowanej. Kiedy łańcuch biotensegracyjny człowieka zostaje obciążony, na przykład podczas procesu podnoszenia się z krzesła, układ mięśniowo-szkieletowy staje się sztywniejszy, tonus tkanek wzrasta. Połączone ze sobą łańcuchy mięśniowo-powięziowe skracają bądź wydłużają się w odpowiedzi na zmianę położenia ciała w przestrzeni, adaptując się do pracy w innych warunkach i obciążaniu. Koncepcja zintegrowanego łańcucha kinetycznego wymaga, aby mięśnie i powięź były ze sobą połączone, zapewniając rozległą, poprzeplataną sieć wielostawowych łańcuchów mięśniowo-powięziowych, które posiadają zdolność przenoszenia siły między sobą (1). Metoda Integracji Strukturalnej odnosi się do koncepcji „Struktury Biotensegrycznej”, w której jej geometrię i kształt określa się przez równowagę sztywnych i napięciowych elementów utrzymywanych w określonych relacjach przestrzennych. W takich strukturach zaburzenia/dysfunkcje indukowane lokalnie zmieniają kształt i geometrię całej struktury (2). Według założeń Idy Rolf, równowaga napięciowa lub jej brak w strukturach powięziowych (elementy napięciowe) są silnym wyznacznikiem ustawienia kości i funkcji stawu (elementy sztywne), co oznacza że ciało ludzkie działa na zasadzie struktury tensegrycznej. „Wyrównanie” napięcia powięziowego za pomocą określonej mobilizacji/manipulacji tkanek miękkich ma ułatwić centralnej osi ciała współdziałanie w polu grawitacji, wywołując tzw. funkcjonalny odruch antygrawitacyjny. Inne biomechaniczne cechy tkanek i ciała człowieka, którymi kierowała się Ida Rolf obejmują swego rodzaju przywrócenie symetrii ciała, horyzontalnego ustawienia głównych segmentów ciała względem siebie i przywrócenia „wdzięku” w trakcie ruchu (np. w trakcie chodu) (3).
Czy można zrobić coś więcej w zakresie leczenia zachowawczego oprócz rekomendowanych ćwiczeń mięśni dna miednicy ? Nerwowo-mięśniowa, całościowa koncepcja pracy z ciałem jaką jest Integracja Strukturalna wydaje się ciekawą koncepcją, którą można wykorzystać pracując z kobietami w różnym wieku i z różnymi dolegliwościami dna miednicy. W badaniach dotyczących wpływu 10 sesji Integracji Strukturalnej na aktywność bioelektryczną mięśni dna miednicy u zdrowych dziewczyn zaobserwowano, że dochodzi do zmniejszenia aktywności bioelektrycznej mięśni dna miednicy w trakcie, kiedy mięśnie te mają za zadanie się “rozluźnić”. Zwiększenie aktywności pojawiło się w trakcie tzw. szybkich skurczy dna miednicy co można zinterpretować w taki sposób, że zostały zrekrutowane włókna szybkokurczliwe i możliwe było wygenerowanie “większej siły”. Interpretacja tych wyników w odniesieniu do publikacji innych autorów nadaje dalszy kierunek badań, skupiający się na wykorzystaniu koncepcji Integracji Strukturalnej w różnych rodzajach dysfunkcji dna miednicy (głównie w nietrzymaniu moczu i przewlekłym bólu w obrębie krocza- w różnych sytuacjach) (4).
Grzegorz Jędrzejewski
Bibliografia:
- Masi AT, Hannon JC. Human resting muscle tone (HRMT): Narrative introduction and modern concepts. J Bodyw Mov Ther. 2008;12(4):320–32
- Dischiavi SL, Wright AA, Hegedus EJ, Bleakley CM. Biotensegrity and myofascial chains: A global approach to an integrated kinetic chain. Med Hypotheses. 2018;110:90–6.
- Jacobson E. Structural Integration, an Alternative Method of Manual Therapy and Sensorimotor Education. J Altern Complement Med. 2011;17(10):891–9.
- Kasper-Jędrzejewska M, Jędrzejewski G, Ptaszkowska L, Ptaszkowski K, Schleip R, Halski T. The Rolf Method of Structural Integration and Pelvic Floor Muscle Facilitation: Preliminary Results of a Randomized, Interventional Study. J Clin Med. 9 grudzień 2020;9(12):E3981.
