Tekst przedstawiony poniżej, jest efektem analizy dostępnych artykułów naukowych w różnych bazach medycznych na temat cesarskiego cięcia. Moglibyśmy zacząć od liczb dotyczących ilości wykonywanych cięć cesarskich w Polsce i na świecie, ale co to zmieni? Poród to poród, nie ważne czy cięciem czy fizjologicznie, bo oba sposoby działają na niekorzyść ciała wielu kobiet. Oczywiście, informacje z niektórych badań jasno wykazują większe upośledzenie funkcji mięśni dna miednicy po porodzie naturalnym w porównaniu z cięciem cesarskim, ale są też takie które nie wykazały istotnej różnicy między tymi dwoma sposobami porodu (np. nie stwierdzono różnic w krótkotrwałej sile mięśni dna miednicy u pierworódek po porodzie, niezależnie od tego, czy przeszły cięcie cesarskie, czy poród fizjologiczny). Z drugiej strony jednak, nacięcie krocza lub poród instrumentalny wiązał się ze zmniejszoną siłą mięśni dna miednicy w porównaniu z kobietami po cesarskim cięciu (1).

Co odgrywa najważniejszą rolę?

Blizny. Blizny powstałe podczas przecięcia powłok brzusznych czy w obrębie krocza (nacięcie krocza) lub jego pęknięcia mogą powodować szereg dolegliwości i obniżać jakość życia. Te które przypisuje się bliźnie po cesarce to ból w jej obrębie, ból zlokalizowany w okolicy miednicy i dolnego odcinka kręgosłupa oraz wzmożony ból w trakcie miesiączki. Szacuje się, że powikłania rany po cesarskim cięciu stanowią 2.826,6% przypadków. Od 11 do 15% kobiet odczuwa dyskomfort i ból w jej obrębie spowodowane np. przerostem blizny, powstaniem keloidu i adhezjami. Gojenie się rany po cesarskim cięciu jest uporządkowaną sekwencją biologiczną obejmującą interakcje między komórkami, macierzą zewnątrzkomórkową i różnymi szlakami biochemicznymi. Powstająca blizna modyfikuje lepkosprężyste właściwości skóry i tkanki podskórnej, co znajduje odzwierciedlenie w zwiększonej sztywności i/lub zmniejszeniu i elastyczności. Te lepkosprężyste modyfikacje skóry i tkanki podskórnej i powięzi mogą z kolei przyczyniać się do modyfikacji poślizgu między warstwami tkanek. To wskazuje na potrzebę oceny powstałych ewentualnych zrostów i adhezji (2). Według Karela Lewita, techniki manualne służące „uwalnianiu” blizn tkanek miękkich mają na celu: przywrócenie elastyczności skóry w pobliżu blizny i sprawienie, by wszystkie warstwy tkanek miękkich wokół blizny przesuwały się swobodnie jedna względem drugiej” (3). Jako fizjoterapeuci posiadamy możliwości manualne i wiedzę, aby skutecznie pomagać pacjentkom z tego typu dolegliwościami (3). Według Autorów jednego z ciekawszych artykułów, blizna po cesarskim cięciu rzeczywiście może powodować, że ból pojawi się w innym miejscu w ciele na zasadzie ciągłości mięśniowo- powięziowej. Powięź w naszym ciele pełni szereg funkcji- przenosi napięcie, koordynuje wykonywane ruchy, utrzymuje stabilność ciała i co najważniejsze (dla nas również) pełni funkcję percepcyjną. Znaczy to tyle, że prawidłowa ruchomość tkanek mięśniowo-powięziowych powoduje, że ciało prawidłowo odbiera, przetwarza i interpretuje różne bodźce (np. czucie głębokie/propriocepcja, która odpowiada za świadomość czucia własnego ciała w przestrzeni, jego ruchów, ułożenia itd.). Każda trauma w postaci przecięcia tkanek, tak jak ma to miejsce podczas cięcia cesarskiego może powodować, że ten prawidłowy ślizg tkanek względem siebie jest zaburzony i predysponuje do pojawienia się wyżej wymienionych objawów bólowych i nieprawidłowej kontroli nerwowo-mięśniowej (4).

Grzegorz Jędrzejewski

Bibliografia:

1. Driusso P, Beleza ACS, Mira DM, de Oliveira Sato T, de Carvalho Cavalli R, Ferreira CHJ, et al. Are there differences in short-term pelvic floor muscle function after cesarean section or vaginal delivery in primiparous women? A systematic review with meta-analysis. Int Urogynecol J. 2020 Aug;31(8):1497–506.
2. Gilbert I, Gaudreault N, Gaboury I. Intra- and inter-evaluator reliability of the MyotonPRO for the assessment of the viscoelastic properties of caesarean section scar and unscarred skin. Skin Research and Technology [Internet]. [cited 2020 Nov 19];n/a(n/a). Available from: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/srt.12956
3. Wasserman J, Steele-Thornborrow J, Yuen J, Halkiotis M, Riggins E. Chronic Caesarian section scar pain Treated with fascial scar release techniques: A case series. Journal of Bodywork and Movement Therapies. 2016 Mar 1;20.
4. Fan C, Guidolin D, Ragazzo S, Fede C, Pirri C, Gaudreault N, et al. Effects of Cesarean Section and Vaginal Delivery on Abdominal Muscles and Fasciae. Medicina. 2020 Jun;56(6):260.