Zaburzenia funkcji seksualnych po porodzie są niezwykle powszechne, a ich negatywny wpływ na jakość życia podkreśla potrzebę zrozumienia czynników je wywołujących. Badania wykazały, że 89% kobiet wznawia aktywność seksualną w ciągu 6 miesięcy od porodu. Występowanie dysfunkcji seksualnych po porodzie waha się od 41% do 83% (2-3 miesiące po porodzie), do 64% w 6 miesiącu po porodzie, a 38% kobiet nie wraca do aktywności seksualnej sprzed ciąży. W okresie >18 miesięcy po porodzie, kobiety mają wyraźnie niższy poziom przyjemności i satysfakcji seksualnej, co może znacząco wpływać na jakość życia.

Istnieją różne czynniki ryzyka, które mogą wpłynąć na wystąpienie zaburzeń seksualnych po porodzie:

• Epizjotomia (nacięcie) i/lub pęknięcie krocza podczas porodu,
• Cięcie cesarskie,
• Niski poziom testosteronu/zmiany hormonalne,
• Depresja poporodowa,
• Brak wsparcia ze strony partnera (satysfakcja ze związku i objawy depresyjne są czynnikami ryzyka poporodowych dysfunkcji seksualnych w skali ciągłej: im mniejsza satysfakcja ze związku i nasilenie objawów depresyjnych, tym większe ryzyko dysfunkcji),
• Zmęczenie (deprywacja snu),
• Bóle i dyskomfort podczas stosunku (dyspareunia),
• Zmiany w obrazie ciała (zmiana masy ciała) i niskie poczucie wartości,
• Traumatyczne doświadczenia związane z porodem, jak np. trudny poród lub problemy zdrowotne dziecka,
• Laktacja (karmienie piersią)*.

*Laktacja może mieć wpływ na pojawienie się dyspareunii. Podczas laktacji, organizm kobiety wytwarza hormon prolaktynę, który hamuje produkcję hormonów płciowych, takich jak estrogen. Spadek poziomu estrogenów może prowadzić do zaniku nabłonka pochwy, zmniejszenia jej elastyczności i nawilżenia, co może prowadzić do bólu podczas stosunku. Ponadto, laktacja może wpłynąć na poziom hormonów tarczycy, co może zmniejszać nawilżenie pochwy i ogólną funkcję seksualną.

Martyna Kasper-Jędrzejewska

Bibliografia:

1. Gutzeit O, Levy G, Lowenstein L. Postpartum Female Sexual Function: Risk Factors for Postpartum Sexual Dysfunction. Sex Med. 2020 Mar;8(1):8-13. doi: 10.1016/j.esxm.2019.10.005. Epub 2019 Dec 16. PMID: 31837965; PMCID: PMC7042171.
2. Wood SN, Pigott A, Thomas HL, Wood C, Zimmerman LA. A scoping review on women’s sexual health in the postpartum period: opportunities for research and practice within low-and middle-income countries. Reprod Health. 2022 May 8;19(1):112. doi: 10.1186/s12978-022-01399-6. PMID: 35527298; PMCID: PMC9079206.
3. Cattani L, De Maeyer L, Verbakel JY, Bosteels J, Deprest J. Predictors for sexual dysfunction in the first year postpartum: A systematic review and meta-analysis. BJOG. 2022 Jun;129(7):1017-1028. doi: 10.1111/1471-0528.16934. Epub 2021 Oct 17. PMID: 34536325.
4. Szöllősi K, Komka K, Szabó L. Risk factors for sexual dysfunction during the first year postpartum: A prospective study. Int J Gynaecol Obstet. 2022 May;157(2):303-312. doi: 10.1002/ijgo.13892. Epub 2021 Sep 16. PMID: 34418077.