Aby móc ocenić bliznę i zastosować odpowiednią terapię, należy użyć w tym celu właściwych narzędzi diagnostycznych. Fizjoterapeuta ogląda bliznę i ocenia według następujących kryteriów:
- masa blizny: długość, szerokość, grubość,
- konsystencja: miękkość, nieregularność,
- zarys: blizna płaska, wypukła, wklęsła,
- pigmentacja: brak pigmentacji, porównanie z otaczającą skórą,
- struktura, elastyczność: porównanie z otoczeniem,
- funkcja: ograniczenie ruchomości, napięcie,
- wrażliwość: zaburzenia lub brak czucia, ból,
- aktywność: postępujący rozwój, zatrzymanie rozrostu.
Czasem powstała blizna może powodować ból, swędzenie czy wykraczać poza brzegi rany. Wyróżniamy następujące rodzaje blizn:
- blizna prawidłowa – jasna i płaska (niewystająca poza obszar otaczającej skóry),
- blizna nieprawidłowa – czerwona, swędząca lub powodująca ból, lekko uniesiona ponad obszar otaczającej skóry; wiele takich blizn wraz z upływem czasu staje się płaskich i przyjmuje zabarwienie zbliżone do skóry,
- blizna przerośnięta liniowa – czerwona, lekko uniesiona, sporadycznie swędząca lub powodująca dolegliwości bólowe, niewykraczająca poza zarys rany chirurgicznej,
- blizna przerośnięta o dużej powierzchni – płaszczyznowa blizna, wypukła, czasami swędząca (np. blizna poparzeniowa),
- mały bliznowiec (keloid) – ograniczona, wypukła, swędząca blizna, wykraczająca poza zarys rany; może rozwijać się po roku od powstaniu i nie cofa się samoistnie,
- duży bliznowiec (keloid) – duża wypukła blizna, o średnicy większej niż 0,5 cm, bolesna lub swędząca, wykraczająca poza zarys rany, może się powiększać w ciągu wielu lat.
Antonina Kaczorowska
Bibliografia:
- Bordoni BD, Zanier E. Terapia manualna blizny. Wydawnictwo PZWL. 2020
- Chochowska M. Praca z blizną po operacji cesarskiego cięcia. Rehabilitacja w praktyce 2018; 5: 36-42.
- Drozd A, Nowacka-Kłos M, Szamotulska J, Hansdorfer-Korzon R. Możliwości zastosowania terapii manualnej w obszarze blizny. Rehabilitacja w praktyce 2021; 4: 34-42.
- Witmanowski H, Zieliński T, Łuczkowska M i wsp. Blizny przerostowe i keloidy, Część I. Patogeneza i mechanizm powstawania. Post Dermatol Alergol 2008; 25,3:107-115.
