Rozstęp mięśnia prostego brzucha (ang. diastasis recti abdominis – DRA) to oddzielenie prawej i lewej części mięśnia prostego brzucha wzdłuż kresy białej. W literaturze możecie się też spotkać z nazwami rectus abdominis diastasis (RAD) lub divarication of rectus abdominal muscles (DRAM). Występuje najczęściej u kobiet w ciąży i po porodzie. Rozstęp mięśnia prostego brzucha najczęściej występuje w okolicy pępka, ale może też przebiegać powyżej i poniżej pępka. Częstość występowania DRA różni się w zależności od autorów badań i wynosi od 24% do około 70%.

Rozstęp mięśnia prostego brzucha to nie tylko problem kobiet. DRA może wystąpić także u mężczyzn, ale już znacznie rzadziej. Najczęściej pojawia się po 50-tym roku życia, nad pępkiem. Rozstępowi u mężczyzn sprzyjają wahania masy ciała, podnoszenie ciężarów oraz czynniki genetyczne – rodzinne osłabienie mięśni brzucha.

Rozdzielenie kresy białej w DRA powoduje utworzenie przestrzeni zwanej odległością międzymięśniową (ang. inter-recti distance – IRD). Autorzy różnie podają fizjologiczną szerokość kresy białej. Według Beer i wsp. fizjologiczne parametry szerokości kresy białej wynoszą do 15 mm przy wysokość wyrostka mieczykowatego mostka, do 22 mm na 3 cm powyżej pępka i do 16 mm na 2 cm poniżej pępka. Ponadto szerokość kresy białej wzrasta wraz z wiekiem. Odległość IRD zmniejsza się stopniowo wraz z upływem czasu w okresie poporodowym ze zmiennością osobniczą.

Jak mierzyć odległość pomiędzy rozdzielonymi częściami mięśnia prostego brzucha? Najstarszym pomiarem, mniej precyzyjnym, ale dostępnym dla każdego i niewymagającym specjalistycznego sprzętu, jest pomiar palpacyjny. O występowaniu rozstępu mięśnia prostego brzucha świadczy odległość IRD powyżej dwóch szerokości palca. Są też dokładniejsze metody. Szerokość IRD można zmierzyć za pomocą taśmy mierniczej, suwmiarki, USG, CT i MRI.  Szwedzkie rekomendacje proponują rozpoznanie DRA w badaniu klinicznym za pomocą suwmiarki lub linijki. Diagnostyka obrazowa za pomocą USG lub innych metod obrazowania powinna być wykonywana, gdy nie można wykluczyć współistniejącej przepukliny pępkowej lub nadbrzusza lub innej przyczyny objawów pacjenta.

Antonina Kaczorowska

Bibliografia:

1. Benjamin DR, van de Water ATM, Peiris CL. Effects of exercise on diastasis of the rectus abdominis muscle in the antenatal and postnatal periods: a systematic review. Physiotherapy. 2014;100(1):1-8.
2. Liaw LJ, Hsu MJ, Liao CF, Liu MF, Hsu AT. The relationships between inter-recti distance measured by ultrasound imaging and abdominal muscle function in postpartum women: a 6-month follow-up study. Journal of Orthopaedics & Sports Physical Therapy. 2011; 41(6): 435-443.
3. Michalska A, Rokita W, Wolder D, Pogorzelska J, Kaczmarczyk K. Diastasis recti abdominis – a review of treatment methods. Ginekologia Polska. 2018;89(2):97-101.
4. Beer GM, Schuster A, Seifert B, Manestar M, Mihic-Probst D, Weber SA. The normal width of the linea alba in nulliparous women. Clinical Anatomy. 2009; 22(6): 706-711.
5. Cheesborough JE, Dumanian GA. Simultaneous prosthetic mesh abdominal wall reconstruction with abdominoplasty for ventral hernia and severe rectus diastasis repairs. Plast Reconstr Surg. 2015; 135(1): 268-276
6. van de Water ATM, Benjamin DR. Measurement methods to assess diastasis of the rectus abdominis muscle (DRAM): A systematic review of their measurement properties and meta-analytic reliability generalisation. Manual Therapy. 2016;21:41-53.
7. Carlstedt A, Bringman S, Egberth M, Emanuelsson P, Olsson A, Petersson U, Pålstedt J, Sandblom G, Sjödahl R, Stark B, Strigård K, Tall J, Theodorsson E. Management of Diastasis of the Rectus Abdominis Muscles: Recommendations for Swedish National Guidelines.  Scandinavian Journal of Surgery. 2021;110(3):452-459.
8. Mota P, Pascoal AG, Sancho F, Bø K. Test-retest and intrarater reliability of 2-dimensional ultrasound measurements of distance between rectus abdominis in women. Journal of Orthopaedics & Sports Physical Therapy. 2012;42(11):940-6.