Celami terapii blizny po cesarskim cięciu są uruchomienie blizny, zlikwidowanie sklejeń i zrostów, przywrócenie elastyczności i mobilności tkanek, zmniejszenie dolegliwości bólowych i zaburzeń czucia oraz poprawa wyglądu blizny. Terapia ma w konsekwencji przywrócić równowagę strukturalną i funkcjonalną organizmu. Nasuwa się więc pytanie, jakie metody i techniki są najbardziej wskazane w terapii blizny, jaka jest ich skuteczność.

Chamorro Comesaña i wsp. badali wpływ Myofascial Induction Therapy (MIT), czyli manualnej terapii powięziowej, stosowanej w fizjoterapii i ukierunkowanej na odbudowę zmienionej tkanki powięziowej. Badacze ocenili wpływ terapii MIT na blizny, które zakończyły proces naprawy u osób zdrowych, bez towarzyszącej patologii mogącej wpływać na proces gojenia. We wszystkich 10 badanych przypadkach po zastosowaniu MIT zaobserwowano zmiany w strukturze fałdu bliznowatego. Zastosowano osiem cotygodniowych sesji MIT. Poprawę funkcjonalną określono za pomocą testu Schobera, a jakość życia pacjentów mierzono za pomocą specjalnego kwestionariusza.

Wasserman i wsp. opisali wyniki dwóch pacjentek z przewlekle bolesnymi bliznami po cięciu cesarskim po interwencji za pomocą określonych technik mięśniowo-powięziowych uwalniania blizny. Obie pacjentki zgłaszały ból przedmiesiączkowy, ból przy ucisku na podbrzusze i ból podczas wypróżnień. Jedna pacjentka również zgłaszała ostry ból związany z poruszaniem się w łóżku. Cztery 30-minutowe sesje zabiegowe w okresie dwóch tygodni polegały na rozciąganiu blizny do momentu odczucia przez terapeutę uwolnienia napięcia tkanek. Zmierzono tolerancję bólu i nacisku, elastyczność blizny i natężenie bólu. Po terapii obie pacjentki wykazały poprawę we wszystkich miarach wyniku.

Wasserman i wsp. badali wpływ mobilizacji tkanek miękkich na ból po cesarskim cięciu. Po  4 tygodniach terapii odnotowano zmniejszenie bólu, poprawę ruchomości blizny i stanu funkcjonalnego badanych.

Çıtak Karakaya i wsp. badali wpływ programu fizjoterapeutycznego na ból i czynności funkcjonalne we wczesnym okresie po cięciu cesarskim. Pięćdziesiąt kobiet po cięciu cesarskim oceniano pod kątem czasu poruszania się i powrotu czynności jelit, nasilenia bólu po nacięciu, trudności w czynnościach funkcjonalnych oraz liczby leków przeciwbólowych wymaganych dodatkowo do rutynowego postępowania przeciwbólowego. Wyniki ujawniły skuteczność stosowanego programu fizjoterapii.

Inni autorzy wykonali przegląd systematyczny na temat wpływu mobilizacji tkanek miękkich na objawy związane ze zrostami brzusznymi. Do przeglądu zakwalifikowano pięć artykułów, w których ból był obiektywną miarą i we wszystkich odnotowano zmniejszenie bólu po leczeniu. W dwóch badaniach oceniano jakość i funkcjonowanie życia i w obu zaobserwowano obiektywną poprawę po leczeniu zrostów brzusznych. Łącznie zaobserwowano również poprawę w zakresie ruchomości blizny, niepłodności, postawy, redukcji leków, zwiększonej tolerancji nacisku i zmniejszonej pooperacyjnej niedrożności jelit.

Antonina Kaczorowska

Bibliografia:

1. Chamorro Comesaña A, Suárez Vicente MD, Docampo Ferreira T, Pérez-La Fuente Varela MD, Porto Quintáns MM, Pilat A. Effect of myofascial induction therapy on post-c-section scars, more than one and a half years old. Pilot study. Journal of Bodywork and Movement Therapies. 2017;21(1):197-204
2. Çıtak Karakaya İ, Yüksel İ, Akbayrak T, et al. Effects of physiotherapy on pain and functional activities after cesarean delivery. Archives of Gynecology and Obstetrics 2012;285(3):621-627.
3. Drozd A, Nowacka-Kłos M, Szamotulska J, Hansdorfer-Korzon R. Możliwości zastosowania terapii manualnej w obszarze blizny. Rehabilitacja w praktyce 2021; 4: 34-42.
4. Wasserman JB, Abraham K, Massery M, Chu J, Farrow A, Marcoux BC. Soft tissue mobilization techniques are effective in treating chronic pain following cesarean section: a multicenter randomized clinical trial. Journal of Women’s Health Physical Therapy 2018;42(3):111-119.
5. Wasserman JB, Copeland M, Upp M, Abraham K. Effect of soft tissue mobilization techniques on adhesion-related pain and function in the abdomen: A systematic review. Journal of Bodywork and Movement Therapies. 2019;23(2):262-269.
6. Wasserman JB, Steele-Thornborrow JL, Yuen JS, Halkiotis M, Riggins EM. Chronic caesarian section scar pain treated with fascial scar release techniques: A case series. Journal of Bodywork and Movement Therapies. 2016;20(4):906-913.