Aktywność fizyczna kobiet w ciąży jest zalecana zaróno w formie treningu wytrzymałościowego (korzystny wpływ na układ krążenia, mięśniowo- szkieletowy, trawienny) jak i siłowego jeśli tylko przebiega ona bez komplikacji. Jest ona też opisywana jako element profilaktyki pierwotnej bólu odcinka lędźwiowego, nietrzymania moczu i ogólnego, dobrego samopoczucia przyszłej mamy i dziecka [1]. Zatem czy ćwiczyć mięśnie dna miednicy w ciąży, żeby zapobiec ewentualnym dolegliwościom po porodzie? Ważne jest, by w tym okresie wybierać taką aktywność fizyczną, którą kobieta wykonywała przed zajściem w ciążę. Jest kilka istotnych elementów różniących trening w trakcie ciąży od tego przed zajściem… między innymi intensywność czy unikanie pracy mięśnia prostego brzucha- zwiększenie jego napięcia podnosi ciśnienie w jamie brzusznej, co może wywołać ucisk na macicę i jej przedwczesne skurcze [2]. Ważny tutaj jest fakt, że tylko 1% lekarzy w Polsce zaleca swoim pacjentkom aktywność fizyczną i najczęściej z decyzją lub wyborem odpowiednich ćwiczeń zostają same (co absolutnie nie powinno mieć miejsca) [3].
Ciąża sama w sobie niewątpliwie wpłynie na mięśnie dna miednicy, powięzie i nerwy w okolicy krocza. I jeśli są one osłabione (lub za bardzo napięte) przed ciążą to ich rozciągnięcie (a często uszkodzenie) może stać się powodem nietrzymania moczu, zaburzeń czucia, obniżenia narządów czy przewlekłego bólu okolicy lędźwiowej. Te niechciane objawy wystąpią u 50% rodzących naturalnie kobiet, co niestety potwierdzają badania na podstawie diagostyki rezonansem magnetycznym czy ultrasonografem [2]. Badania naukowe potwierdzające skuteczność treningu dna miednicy jako element zapobiegania nietrzymaniu moczu istnieją i jest ich bardzo dużo. Nie wszystkie jednak mają wartość naukową (z różnych przyczyn), dlatego w pracach przeglądowych są odrzucane. Najczęściej można trafić na prace określające wpływ ćwiczeń mięśni dna miednicy w czasie ciąży w celu zapobiegania nietrzymaniu moczu oraz wpływ tych ćwiczeń wykonywanych po porodzie na istniejące już dysfunkcje. Wnioski płynące z artykułów naukowych ukazują pozytywny efekt ćwiczeń mięśni dna miednicy na nietrzymanie moczu, a szczególnie częsty jest efekt krótkoterminowy.
Norwescy naukowcy w 2021 opublikowali ważne doniesienia, z których ponownie dowiadujemy się o tym, że umiarkowana (intensywność) aktywność fizyczna, której zawierają się również ćwiczenia mięśni dna miednicy ma wpływ na występowanie nietrzymania moczu w czasie połogu, szczególnie u kobiet które już w czasie ciąży zgłaszały ten problem. Autorzy zaznaczają, że kobiety w ciąży powinny być aktywne fizycznie, jednocześnie angażując w trakcie jej wykonywania dno miednicy [4]. Jeśli trening mięśni dna miednicy i OGÓLNOKONDYCYJNY jest wykonywany systematycznie [5] przynosi długotrwałe efekty.
Grzegorz Jędrzejewski
Bibliografia:
- Gałązka I., Kotlarz B., Płóciennik A., Czajkowska M., Stawicka K., Jenczura A., Mazurek M., Naworska B. Aktywność fizyczna kobiet w ciąży- czynniki wpływające na podejmowanie lub ograniczenie wysiłku fizycznego. Zdrowie Dobrostan, 2, 2013
- Torbe B., Torbe A., Ćwiek D. Aktywność fizyczna kobiet w ciąży o fizjologicznym przebiegu. Nowa Medycyna, 4, 2013
- Worska A., Szumilewicz A. Intensywność ćwiczeń w ciąży w rekomendacjach z różnych krajów – praca przeglądowa. Rocznik Naukowy, AWFiS w Gdańsku, 2014 r., t. XXIV
- Johannessen H. et al., Regular antenatal exercise including pelvic floor muscle training reduces urinary incontinence 3 months postpartum-Follow up of a randomized controlled trial. Acta Obstet Gynecol Scand. 2021 Feb;100(2):294–301
