Częstym powikłaniem po cesarskim cięciu są zrosty. Zgodnie z doniesieniami różnych autorów, zrosty mogą dotyczyć od 46% do nawet 100% pacjentek. Dobry wygląd blizny po cesarskim cięciu nie jest jednoznaczny z brakiem zrostów pooperacyjnych.
Do konsekwencji zrostów po cesarskim cięciu zaliczamy:
- nieestetyczny wygląd powłok brzusznych – blizna przyrasta do tkanek głębiej leżących, w związku z czym tworzy się nawis skórny oraz tkanki podskórnej nad blizną,
- przewlekły ból miednicy mniejszej,
- obstrukcja związana z zespołem ciasnego jelita,
- dyspareunia,
- bezpłodność,
- niespecyficzne dolegliwości przewodu pokarmowego, układu moczowego i rozrodczego.
Odległymi w czasie konsekwencjami zrostów po cesarskim cięciu wynikającymi z restrykcji w obrębie gojących się tkanek, mogą być:
- zespoły bólowe narządu ruchu, takie jak zaburzenie wzorca postawy ciała i chodu, powodujące bóle głowy, bóle kręgosłupa i miednicy,
- zmiana napięcia oraz długości spoczynkowej antagonistycznych grup mięśniowych,
- zmiana geometrii i zmniejszenie elastyczności powięzi.
Antonina Kaczorowska
Bibliografia:
- Ewies AAA, Zanetto U. Caesarean section scar causes myometrial hypertrophy with subsequent heavy menstrual flow and dysmenorrhoea. Medical Hypotheses. 2017;108:54-56.
- Gokal R, Armstrong K, Fashong B. C-sections impact on maternal and fetal health. Positive outcomes with Micro Point Stimulation of C-section scar. Journal of Internal Medicine: Science & Art. 2020;1:35-47.
- González-Quintero VH, Cruz-Pachano FE. Preventing adhesions in obstetrics and gynaecologic surgical procedures. Reviews in Obstetrics and Gynecology 2009;2(1):38-45.
- Hamel KJ. Incidence of adhesions at repeat cesarean delivery. American Journal of Obstetrics and Gynaecology. 2007;196(5):e31-2.
- Morales KJ, Gordon MC, Wright Bates G Jr. Postcesarean delivery adhesions associated with delayed delivery of infant. American Journal of Obstetrics and Gynaecology. 2007;196(5):461.e1-6.
- Robertson D, Lefebvre G. Adhesion prevention in Gynaecological Surgery. Journal of Obstetrics and Gynecology Canada. 2010; 32(6):598-602.
- Wasserman JB, Copeland M, Upp M, Abraham K. Effect of soft tissue mobilization techniques on adhesion-related pain and function in the abdomen: A systematic review. A case series. Journal of Bodywork and Movement Therapies. 2019;23(2):262-269.
- Wasserman JB, Steele-Thornborrow JL, Yuen JS, Halkiotis M, Riggins EM. Chronic caesarian section scar pain treated with fascial scar release techniques: A case series. Journal of Bodywork and Movement Therapies. 2016;20(4):906-913.
